(c) laurentii.be Genealogie Laurentii Numquam solus incedes Inhoud Blog Documenten Foto's Gezinnen Stamboom Startpagina Thematisch Verhalen Verwante families Voetnoten ^1Danny Op de Beeck huwde er met Lieve Colaers. Danny werd geboren in een gezin Op de Beeck - Op de Beeck, waarbij de beide partners niet onmiddellijk verwant waren. ^2Merk ook dat de naam Verbeeck veelvuldig voorkwam in de streek van Waver, minstens vanaf de 17e eeuw. Deze families zijn zeer waarschijnlijk verwant. ^3Een zoon van Adam, Antoon Op de Beeck, zou in juli 1599 buiten het Winket in Mechelen overlijden. Adam Op de Beeck woonde toen in de parochie Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijle te Mechelen. Een verwante, Aart (O)Verbeke uit de Schipstraat in Mechelen, werd er in oktober 1521 dood geschoten. Zie verhalen “Verdachte overlijdens” uit de 17^e eeuw. In 1601 werd overigens de Mechelse speelman (muzikant) Hans Op de Beecke, gehuwd met Katelijne Peeters, vermeld. Hij genoot enige vermaardheid in de stad en werd vermeld als begeleider van leerjongens. ^4Heesters gedijen goed op gewone tuinbouwgrond, en sommige soorten zoals de rododendron in eerder zure grond - bij restanten van een vroeger bos bijvoorbeeld -. ^5De stamouder Bernard Op de Beeck werd geboren omstreeks 1520 in Onze-Lieve-Vrouwe-Waver. Bewerking kaarten uit (c) familienaam.be, 1997, onder gebruikslicentie.

Blog - 1595 - Op de Beeck en Overbeeck, thuis in de drie Wavers Op-de-Beeck en Over-de-Beeck in Waver Twee families hebben echt hun wortels in de drie Wavers waar in de middeleeuwen het Waverwoud lag. De ene familie woonde “op de beek” en kreeg de familienaam Op de Beeck, de andere familie woonde “over de beek” en kreeg de namen Overbeeck en later Verbeeck. Het eens zo machtige Waverwoud werd ontbost of “ontgonnen” voor landbouw en verdween vanaf de 13^e eeuw. Ten zuiden van de Kammaersbeek zijn er nog enkele schaarse resten van het vroegere woud, en aan de abdij van Roosendael op de grens met Walem. De “beek” was mogelijk de Melenhoekbeek die de grens vormt met Putte, het voormalige “Sint-Niklaas” Waver, of de Kammaarsbeek waarlangs het overtollige water van het hoger gelegen Onze-Lieve-Vrouwe Waver afstroomt. Wij gokken op de Kammaarsbeek (Dorpsbeek) die Sint-Katelijne en Onze-Lieve-Vrouwe Waver min of meer verbindt en die afstroomt in de zogenaamde “Hondsbossen” en in de Bosbeekweg achter “Den Haes”. De Wavers behoren tot het stroomgebied van de Beneden-Nete in het noorden van de gemeente, en andere beken zijn de de Goorbosbeek, de Perwijsveldloop en de Vrouwvliet (op de grens met Mechelen). De familienamen waren er al in de 16^e eeuw, toen er nog ongeveer een 400 inwoners woonden in het ontgonnen Waverwoud. De naam “Waver” is vermoedelijk een afgeleide van een slingerende, kronkelende beek die er toen liep. Die naamsoorsprong is nog behouden in het Engelse “waver”. De plaatsnaam “Bosbeek” is er overigens ook nog bewaard aan de Schans uit de Eerste Wereldoorlog. In onze stamlijn is er aangetrouwde familie in Onze-Lieve-Vrouwe Waver^1, uit een gezin Op de Beeck-Op de Beeck, en ook de naam Opdebeeck komt voor bij verwanten in het Mechelse. Oorspronkelijk waren er verschillende schrijfwijzen voor deze naam, die al eeuwen voorkomt in de streek van Waver: · Sint-Katelijne-Waver, · Sint-Niklaas-Waver (het huidige Putte), en · Onze-Lieve-Vrouwe-Waver Bekende schrijfwijzen waren in de 16e eeuw Opdebeeck (bv. 1664-1681 te Beerzel), Opdebeke (bv. 1662 te Putte), en Op de Beeck (1595-heden te Sint-Katelijne en Onze-Lieve-Vrouwe Waver)^2. Momenteel is de schrijfwijze Op de Beeck de meest verspreide, gevolgd door Opdebeeck, Opdebeek, Op de Beek, Op de Beke, Opde Beeck. Op de laatste, eerder uitzonderlijke schrijfwijze, na, is er een sterke concentratie van de naam in het voormalige hertogdom Brabant. Bij het nalezen van de akten van notaris De Hondecoutere te Mechelen (de oudste notaris te Mechelen) kwam ik toevallig volgende meldingen tegen: · De notaris noteerde op 22 september 1595 dat Adam Op de Beeck (ook gespeld als “Opdebeeck, Opdebeke” in die tijd) grond kocht te Sint-Katelijne-Waver. De grond lag onder de jurisdictie (rechtspraak) van Duffel in Sint-Katelijne-Waver en werd gekocht van Adriaan Gootens, “horenbreker tussen heesters^4 staande op ’t goed van Hendrik Van Den Zijpe, eertijds bij Philips Van Den Zijpe vanwege hem Hendrik Van Den Zijpe”. In die tijd hoorde de Op de Beeck familie tot de notabelen van de stad Mechelen. De familie kwam uit Onze-Lieve-Vrouwe-Waver, waar al meldingen van de naam zijn aan het begin van de 16^e eeuw^5. · Opmerkelijk: op 3 maart 1595 was er ook de melding van een verwante, Cornelis Opdebeke, drossaard te Waver (nu O.-L.-Vrouwe-Waver), die optrad als getuige bij een verkoop van ene Anna Walschaerts, dochter van Jan Walschaerts, 27 jaar oud, aan Jan Robrechts, secretaris te Heist. Als ik het goed begrijp, ging het om een erfenis die Anna Walschaerts verkreeg van wijlen Gielis en Antoon Walschaerts, haar oom, en wijlen Jan Meesens. De vermeldingen tonen aan dat er toch al Op De Beecks woonden in Waver in 1595^5. De ene was landbouwer die gronden hield te Sint-Katelijne-Waver, de andere was drossaard van O.-L.-Vrouwe-Waver, een toch belangrijke functie in die tijd. Na verloop van tijd komt de naam ruimer voor in de streek. Enkele voorbeelden: Herenthout (1710-1714, sterfhuis Anneke Op de Beeck), Houtvenne (1722-1764, onder meer pachter Peter Op de Beeck, de verhuur van een huis aan Jan Baptist Op de Beeck, een gift van Peter Op de Beeck aan zijn broers Jan en Hendrik), Deurne (1751-1781, verkoop aan Rombout Op de Beeck), Grobbendonk (1754, Marie Op de Beeck), Mortsel (1755-1763), Itegem (1757-1788, onder meer nalatenschap overeenkomst tussen Adriaan, Katrien, Jan en Ann Op de Beeck), Aartselaar (1785, testament Frans Op de Beeck), Borgerhout (1785-1876, verkoop van Anne Marie Op de Beeck), Berlaar (1793, testament Liesbeth Op de Beeck), Borsbeek (1801, inlijving in het leger van Napoleon van Adriaan Op de Beeck), Kontich (1806-1859, overlijden Corneel Op de Beeck, verhuis Willem), Boechout (1808, militieplicht Gommaar Op de Beeck - Hij zou vrijgesteld worden "wegens kleine gestalte"), Bonheiden (1807 dienstplicht in het leger van Napoleon van Peter Dominiek Op de Beeck, zoon van Gerard Op de Beeck), Heist-op-den-Berg (1813, uitstel van legerdienst voor Adriaan Op de Beeck), Schriek (1825, woningbrand bij Jacques Op de Beeck, herbergier), Walem (1838, aanstelling van Jan Baptist Op de Beeck tot veldwachter), Heindonk (1840, veeziekte bij Hendrik Op de Beeck), Mechelen (1850, architect Frans Op de Beeck), Koningshooikt (1856, woningbrand bij weduwe Jeanne Op de Beeck), Niel (1859, woningbrand bij Willem Op de Beeck), Emblem (1880, winkelier Corneel Op de Beeck bouwde magazijn), ... Er zijn ook sporen van een verdere verspreiding in België, bijvoorbeeld in Torhout (1830, geboorte van Peter Jozef Aloïs Op de Beeck, zoon van Jan Frans Op de Beeck). Waar komen de namen Op de Beeck en Opdebeeck momenteel voor in België? Andere schrijfwijzen: Opdebeek, Op de Beek

Zeldzame schrijfwijzen: Op de Beke, Opde Beeck Het is allicht geen toeval dat ook de naam "Beeck" ook in de zelfde kernstreek rond Mechelen voorkomt, al kan de familienaam ook nog eens apart zijn ontstaan zijn in Limburg omdat Bee(c)k er als plaatsnaam voorkomt. De naam Verbeeck kwam ook bijzonder vaak voor in het voormalige hertogdom Brabant^2 (zie laatste kaartje).